123. Duruşma Tutanağı – Duruşma Tarihi: 3 Temmuz 2014

0

Bugün öncelikle Jacqueline Wohlleben ifade vermeyi reddetti. Devamında Thomas Starke’nin ifadeleri tekrar konu oldu. Starke, BAO Trio (Özel Organizasyonel Yapı,Üçlü) tarafından yapılan önceki sorgulamarda Heilbronn daihilinde Mundlos, Böhnhardt und Zschäpe ile olan ve 88’ler denen grup çevresindeki Chemnitz destekçiler camiası ile olan kontaklarını anlatmıştı.

Tanıklar:

  • Jacqueline W Wohlleben (Sanık Ralf Wohlleben’in eşi)
  • Christoph Gr. (KHK (Krimial Baş Komiser, KPI (Kriminal Polis İnceleme) Rosenheim, Thomas Starke’nin sorgulanması)
  • Stefan Kl. (Kubaşık cinayetinde KOK, tanık Dz.‘nin ifadeleri)

Duruşma günü saat 10.48’de başladı. Müdahil davacı Mustafa Turgut hazır bulunuyordu. Wohlleben’in Savunma Avukatı Klemke bugün salonda değildi.

Bugünkü ilk tanık Ralf Wohllben’in eşi Jacqueline Wohlleben’di. Kendisi tanık kürsüsünde yerini aldı. Mahkeme Başkanı Götzl onu tanıklık yapmayı reddetme hakkı konusunda bilgilendirdi ve ifade vermeyi isteyip istemediğini sordu. Tanık bunu reddetti ve ardından gönderildi. Eşini yanında oturup oturamayacağını sordu, Götzl olumlu cevap verdi [Jacqueline Wohlleben eşinin danışmanı olarak dava katılımcısıdır]. Kendisi Ralf Wohlleben’in yanına oturdu.

Sonraki tanık KPI Rosenheim’dan KHK Christoph Gr.‘ydi. Götzl konunun tanık Mü.‘nün sorgulanması ve Starke’nin önceki sorgulanmaları, 24.5.2012 ve 5.6.2012, olduğunu söyledi. Gr.‘nin sorgulama şartlarını, içeriğini ve sorgulamada tanığın tutumunu anlatması ve 24.5 tarihi ile başlaması gerekiyordu. Gr., o tarihte Meckenheim BAO Trio‘da görevli olduğunu söyledi. Orada Starke ile ilgili olarak görevlendirilmişti. Meslektaşlarıyla beraber iki defa Dresden’e gitmişti ve oradaki LKA‘da (Eyalet Kriminal Dairesi) Starke’yi bu konular hakkında sorgulamıştı. 24.5 tarihindeki sorgulamada konu, öncelikle ilk barınmanın belirlenmesiydi. Bu yapılırken önceki sorgulamaya dayanılmıştı. Starke önce „Üçlü“nün („Trio“), ki Starke daha evvel sadece Böhnhardt ve Mundlos’un ismini telaffuz etmişti, 1998’de kendisine geldiğini, kalacak yer aradıklarını ve kendisinin onları Rothe’nin evine (100. Duruşma günü) yerleştirdiğini söylemişti. Sonrasında, sadece Böhnhardt ve Mundlos’un değil Bayan Zschäpe’nin de geldiğini ifade etmişti. Carsten Ri. (95. Duruşma Günü) ve Ralf Ho.‘nun sorgulamaları biliniyordu. Ri., kontağın Starke üzerinden kurulduğunu söylemişti. Starke bunu reddetmişti. Ama Ri.‘yi ve Ho.‘yu tanıdığını kabul etmişti. Chemnitz’deki camiaya, kısmen „88‘ler“ camiasına dahildiler. Starke „Platten“ den, masa tenisi masaları bulunan bir mahalleden bahsetmişti, orada buluşuluyordu. Starke, Ho. ile bağlantının Ri. üzerinden olduğunu ve Üçlü ile Rothe dışında başka kişilere de gittiğini iddia etmişti. Başlangıçta Üçlünün bir gece kendisinde kalmasını teklif ettiğini ama onların bunu istemediğini söylenmişti. Sonra Starke’nin mali durumu konuşulmuştu. Daha sonasında Heilbronn‘dan Schm. diye biri hakkında da konuşulmuştu. Mundlos Starke’ye orada silah satan Schm. veya Schm. diye biri olduğunu söylemişti. Starke daha sonra fotoğraflarda bu kişiyi tanımıştı.

Götzl onun tutumunu sordu. Gr. Starke’nin işbirliği yaptığını ve samimi davrandığını söyledi; ama aynı zamanda çok ihtiyatlıydı ve kendisini herhangi bir şekilde suçlu duruma düşürecek bir şey söylemeyee dikkat ediyordu. Gr. en azından kendisinin bu şekilde algıladığını söyledi, ama bu sübjektif bir izlenim de olabilirdi. Götzl „Sübjektif izleniminizi neye dayandırıyorsunuz ?“ diye sordu. Gr. bunu kendi dikkatine dayandırdığını söyledi. Örneğin, Üçlüye patlayıcı teminde ettiğinde onların bunu eylemler için, bombalalar için kullanmayacaklarını düşünmenin gerçekten naiflik olup olmadığının sorulması üzerine Starke, bunun elbette naiflik olduğunu ama kendisinin o sırada Zschäpe’yi etkilemek istediğini söylemişti ve „Kabaca söylemek gerekirse, lafı gevelediklerini düşünmüştüm.“demişti.

Götzl sorgulamadan, Starke’nin 1998’den itibaren lojistik desteğe tekrar katkıda bulunup bulunmadığını sorusunu aktardı. Gr., Starke’nin bunu reddettiğini, çünkü kendisinin 1998 yılının Mayıs ayından itibaren çalışmak üzere Dortmund’da bulunduğunu ve bir daha Üçlü ile bir bağlantısının olmadığını söylediğini anlattı. Gr., Starke’nin onları son defa Bu.‘nun (87. Duruşma Günü) evinde gördüğünü ama onların kontağı devam ettirmek istemediklerini söylediğini anlattı, orada konu cep telefonu hikayeleriydi ve artık Starke’nin artık kontağı yoktu. Götzl Starke’nin Zschäpe’den bahsedip etmediğini sordu ve Gr., Starke’nin kendi ifadesini düzeltip Zschäpe’nin de orada olduğunu söylediğini ifade etti. Ardından Ri. ve Ho. konusuna geçildi. Ho., Starke’nin onunla bağlantıya geçtiğini, Chemnitz‘de bir Markthalle‘de (Kapalı Çarşı) buluşulmasının kararlaştırıldığını ve Starke’nin oraya kapşonlu sweatshirt giyen iki adamla geldiğini anlatmıştı. Bunların Böhnhardt ve Mundlos olmaları akla yakın bir tahmindi. Ama Starke konuyla ilgili olarak, bunun saçmalık olduğunu, böyle bir buluşmanın hiç gerçekleşmediğini söylemişti. Aktarma: Starke onların neden kalacak bir yer aradıklarını bilmiyordu, bu konu daha da uzun sorgulanmamıştı. Gr. buna dair; barınacak yer aranma nedeninin konuşulup konuşulmadığı konusuna Starke’nin fazla girmek istemediğini söyledi. Aktarma: Starke etrafa telefon etmişti, Rothe de takılmıştı, nedenini hatırlamıyordu. Gr. aktarımı doğruladı ve Starke’nin kendini fazla suçlu duruma düşürmemeye çalıştığını söylerken bunu kastetmiş olduğunu ifade etti. Aktarma: Starke önce onların kendisinde kalmalarını istemişti, ama onlar bunu istememişti, sebebini bilmiyordu.

Götzl, Starke’nin Ri.‘yle ilgili olarak yurtdışında barınmadan bahsedip bahsetmediğini sordu, ama tanık bunu hatırlayamıyordu. Aktarma: Starke Ri.‘yi aşırı sağ camiadan tanıyordu. Tanık şimdi hatırladığını söyledi ve Starke’nin İsveç’teki bir konsere beraber gittikleri için, Ri. ile daha yakından tanıştığını anlattığını ifade etti. Orada başka biri daha vardı, Wilko La. olduğunu sanıyordu. Aktarma: Wilko La. Chemnitz’den geliyordu, Platten’e dahildi, İsveç’e iki arabayla gitmiş olmaları mümkündü; Starke 1997 Mart ayı olduğunu sanıyordu. Gr. aktarımı doğruladı. Aktarma: „Landser“ Davasından beri bir daha Ri. ile iletişimi olmamıştı. Gr. bununla ilgili olarak, Carsten Ri.‘nin de bu „Platten“a dahil olduğunu ifade etti, Starke’nin bir müzik grubu hakkında bir şey söylemiş olduğunu kastediyordu. Götzl, bu çevrenin „Störfaktor“ grubuna ait olduğunu, Wilko La. ve Sche. diye birinin de buna dahil olduğunu aktardı. Gr. isimleri hatırlamadığını ama Starke’nin orada yazılı olanları söylemiş olduğunu ifade etti. Hatırladığı kadarıyla Ho. Starke’yi Freien Kameradschaften’dan da tanıyordu. Ho.‘nun buluşulduğunu iddia ettiği aktarıma, Starke bir anlam veremiyordu, „Landser“ Davası ile ilgili bir intikam olabilirdi. Gr., Starke’nin ifadeleri hakkında konuşmaya devam ederek, çünkü Ho.‘nun „Landser“ Davası ile ilintili kişilerle önceden kontağı olduğunu söyledi. Ama Starke bunu doğrulayamamıştı ve reddedememişti, veya bunu yapmak istememişti. Aktarma: Ralph Ho. Chemnitz’den Skinhead‘lere (dazlaklar) dahil değildi, Starke onu 1996’da hapis cezasının sona ermesinden beri tanıyordu, Ho.‘nun „Sturmfaktor“ müzik grubundan Thomas R. ile daha çok ilişkisi vardı. Gr. bunu ismin „Störfaktor“ olduğu şeklinde düzeltti. Aktarma: Onlar THS gibi dostluk derneklerinde olduğu gibi birbirlerine bağlı değillerdi, „Eichhörnchen“ [duyulduğu şekliyle] gibi meyhanelerde buluşuluyor ve sonra yapılacaklar konuşuluyordu. Gr. bununla ilgili olarak, Starke’nin Ho.‘nun kendisinin özel bir arkadaşı olmadığının, beraber bir şeyler yaptıkları için buluşulduğunun anlaşılmasını istediğini anlattı. Starke barınma sağlanması ile ilgili Ho.‘yu aramış olmasını ihtimal dışı bırakamıyordu. Bunu diğer kişilere sorup sormadığı sorusuna Starke olumsuz cevap vermişti, kişisel olarak sadece Rothe’yi aramıştı. Starke Limbacher Straße’ye son gittiği zamanı 1998 yılının Mayıs ayı olarak belirlemişti, çünkü sonrasına Dortmund’a çalışmaya gitmişti.

Aktarma: Starke’ye bir aktarma yapılmıştı buna göre Ho., Starke’nin 1997/1998 yılları arasında aradığını ve kendisinin Chemnitz Marktplatz’a gelmesini istediğini, Starke‘nin kapşonlu sweatshirt giyen tanımadığı iki adamla beraber geldiğini söylemişti. Devamında Ho. onun bu iki kişiyle ortak eve çıkmaya hazır olup olmadığını sormuştu. Gr., Starke’nin buna dair; bunun bir saçmalık olduğunu ve böyle bir şeyin hiç gerçekleşmediğini söylediğini anlattı. Götzl, Starke’nin bunların kendisinin onlar için ev aramakta olduğu tamamen farklı iki kişi olup olamayacağı sorusuna, olumsuz cevap verdiğini aktardı. Götzl ardından Starke’nin, Ho.‘nun Jörg Eh. ve Sven Kö. diye birileri ile kontağı olduğunu söyledğini aktardı. Gr., Eh.‘in Starke’nin iş arkadaşı olduğunu söyledi. Aktarma: Eh. NF’ye dahildi [Nationalistische Front, neonazi partisi], Kö.‘yü tam bilmiyordu, Ho.‘nun tanık çevresinden olmalıydı; Ho., Chemnitz’de ayrıca, Hendrik Lasch ve Ingolf Re. [duyulduğu şekliyle] gibi Starke’nin „Landser“ Davasında verdiği ifadede baskı uygulayan camiaya dahildi, Ingolf Re. bir gıyabi tevkif müzekkeresini camia içinde dağıtmıştı. Gr. aktarımı doğruladı, Starke Ho.‘nun kız arkadaşının ismini de söylemişti, Susann’ı kastediyordu. Götzl, Ho.‘dan bir çocuğu olan Jo.‘nun ismini aktardı. Gr. bunu doğruladı, 2001 yılı civarında Starke‘nin onlarla kontağı kesilmişti. Bu genel olarak böyleydi, Starke sürekli olarak artık kontağı olmadığını ve 2001 civarındakinin son defa olduğunu söylemişti.

Götzl „Burada Bayan Mappe diye birinden daha bahsediliyor.“ dedi. Gr. bu kişiyi konuya Starke’nin kendisinin dahil ettiğini söyledi, nedenini bilmiyordu, belki de Ho. hakkındaki konuşmayı sonlandırmak istemişti. Starke „Bayan Mappe“nin radikalden çok konser müdavimi olduğunu söylemişti ve Üçlüyü iyi tanıyordu. Gr., Katrin Dr. ismini doğruladı. Soruyla ilgisi olmasa da Starke, Mappe’nin Üçlü ile her zaman iyi bir kontağı olduğunu tekrar belirtmek istemişti, hatta o bir defa Mundlos’u dans alanına sürüklemişti. Gr., Mundlos’un ara sıra eğlenceye dahil olduğunu, Böhnhardt’ın daha çok içine kapanık olduğnı söyledi. Soru üzerine Gr., Dr.‘nin aslında kalacak ev arama olayında hiçbir rol oynamadığını, Starke’nin onu aramış olup olmadığını söyleyemeyeceğini ifade etti. Aktarma: Starke‘nin Mappe’ile konuşmuş olması mümkündü, o da bunu bir parçasıydı, onun ülke genelinde camiada tanınıyordu. Gr. aktarımı doğruladı.

Diğer destek faaliyetlerine dair aktarma: Kendisi (Starke) Dortmund’da çalışmaya başlamasının ardından daha fazla bir şey yapmamıştı, her şeyin telefon vasıtasıyla halledilmesinin gerekmesi de diğer bir problemdi. Gr. ayrıca Üçlünün bunu istemediğini söyledi, bu yüzden onun Bu.‘nun evine gelmesini de istememişlerdi. Gr. soru üzerine Starke’nin diğerlerinin destek faaliyetleri ile ilgili olarak da başka bir şey bilmediğini söyledi. Götzl, Starke’nin mali durumunu sordu. Gr., bunun onun kendisini saldırı altında hissettiği tek durum olduğu şeklinde cevap verdi. Starke, kendisine hiç para gelmediğini ve kendisine 100.000 avro miras kalmış olduğunu, bunun iki oğlu ve hayat arkadaşı arasında dağıtılmış olduğunu anlatmıştı. Starke gerilmişti, kendisine mali durumu hakkında sorular sorulmasını istememişti. Aktarma: Para biriktirmişlerdi, bu konuda suçlama yapılmasını istemiyordu. Götzl, Starke’nin Üçlüden veya bu çevreden hiç para alıp almadığı sorusunu aktardı. Gr. buna dair, Starke’nin barınma konusunda da patlayıcı konusunda da böyle bir şey olduğunu reddettiğini söyledi. Götzl, orada para ile ilgili olarak Thorsten Schau’dan bahsedildiğini söyledi. Gr. bunu doğruladı. Konu, Schau ve Fr.‘nin Avustralya’ya yaptıkları büyük seyahat ve aynı süreçte Thorsten Schau’nun ona (Starke) para borçlu olmasıydı. Starke bunu öğrendiğinde oldukça şaşırmıştı. Starke, Thorsten Schau’nun kaçak çalışıyor ve Fr.’nın evinde para depoluyor olması gerektiğini söylemişti. Gr., ayrıca aslında diğer herkese gösterilmiş olan çeşitli şüpheli fotoğraflarının gösterildiğini doğruladı. Yüzde seksen oranında tanıdığı Ralph Ho. dışında Starke’nin tanıdığı başka kimse olmamıştı.

Götzl NSU mektubunu sordu. Aktarma: Starke mektubu sadece medyadan biliyordu, içeriğini bilmiyordu, NSU’dan geldiğini dahi bilmiyordu. Gr. bunun Starke’nin ifadesi olduğunu, kendisinin ona inanmadığını çünkü soruşturmaların gidişatı hakkında gayet bilgili olduğunu söyledi. Götzl:“Ona ne konuda inanmadınız?“ diye sordu. Gr., mektubun içeriğini bilmediği konusunda Starke’ye inanmadığını söyledi. Yayınlandığına göre Starke’nin bunu biliyor olması gerekirdi çünkü internetteki bütün bilgileri detaylarına kadar incelemişti. Götzl, Starke’nin bu dava için anlamı olabilecek başka olaylar hatırlayıp hatırlamadığını sordu. Şu silah satıcısı olduğunu farzedilen Schm. ve Heilbronn’dan Schm., ya da sonradan düzelttiği şekliyle Heilbronn çevresi, konuşulmuştu. Bunu tekrar 2011 Kasım’ında hatırlamıştı. Mundlos ona 1998 yılının ikinci yarısında Heilbronn’da silah alınabilecek biri olduğunu anlatmış olmalıydı. Kendisinin konserde çekilmiş fotoğraflarında veya benzer fotoğraflarda Schm.‘yi saptamıştı. Gr., Schm. sorgulandığı sırada kendisinin de orada olduğunu söyledi. Açık kimlik bilgileri farklı tarzda soruşturulmuştu. Bu isimde bir kişi, o tarihte garajda bulununan bir listede de yeralıyordu. Onun bir yığın dekorasyon silahı olduğu ortaya çıkmıştı. Bu kişi silahlar konusunada biraz „fazla takıntılı“ydı, ama sadece evde bulunduruma izni bulunan şeyler almıştı, bunlar çalışmayan silahlar ya da dekorasyon silahlarıydı. Yani bu iddia doğrulanmamıştı. Götzl söz konusu bölümden aktarma yaptı, Gr. bunu doğruladı. Gr. devamında, Starke’ye Mundlos’un ona neden böyle bir bilgi vermiş olabileceğini sorduklarını anlattı. Starke, bunun olasılıkla onun bu bilgiyi yayıp yaymayacağını, ona güvenilip güvenilemeyeceğini öğrenmek için yapılmış bir test olduğunu söylemişti. Ama sonuçta bunun nedenini bilmiyordu. Gr., fotoğrafların ise bir tür bahçe partisinden ve bir konserden olduğunu söyledi. Bunlara Starke’nin evinde polis tarafından el konulmuştu. Orada Mundlos ve Zschäpe de görülüyordu, onları Starke de tanımıştı.

Saat 11.55’e kadar verilen bir aradan sonra fotoğraflar gösterildi. İlk resimde, bir bahçede beyaz bahçe sandalyelerine oturmuş bir grup görülüyordu, öün planda bir çoban köpeği vardı. Gr. bunu Starke’ye gösterdiklerini, fotoğrafta çeşitli kişileri tanıdığını söyledi. Sağda beyaz tişörtlü olan kişinin Bay Schm. ya da Schm. olması gerekiyordu. Orada Yunan isimli biri daha vardı, Eh.‘nin arkasında oturuyordu, Starke’nin iş arkadaşıydı. Götzl Bay Sp. ve Sp.‘nin bir kız arkadaşı bulunduğunu aktardı. Fotoğraf Starke’ye hapiste olduğu sırada gönderilmişti; kolunu uzatan kişi bu Bay Schm. olabilirdi, çoban köpeği ile olan kişi Dimitri P.‘ydi [duyulduğu şekliyle], gömlekli kişi Chemnitz’den Sp.’ydi, orta arkada Sp.‘nin kız arkadaşı Antje O. bulunuyordu. Gr. „İşte böyle.“ dedi. Ardından başka bir fotoğraf gösterildi, ön planda iki Renee görülüyordu. Gr. en arkada Zschäpe ve Mundlos’un bulunduğunu ve daha arkada, karanlıkta bu Schm’nin ve kız arkadaşı, belki de sadece ona eşlik eden, Uschi diye birinin bulunduğunu söyledi. Starke bunun Thüringen veya Potsdam’daki bir konserden olması gerektiğini söylemişti. Starke bunun hakkında, Schm’nin daha çok bir konser müdavimi olduğunu söylemişti ve Lasch ile We. isimlerini telaffuz etmişti. Aktarma: Starke özellikle Mundlos ve Zschäpe’nin Schm. ve Uschi‘yi tanıdıklarını sanıyordu, hatta belki de konsere birlikte gelmişlerdi. Gr: “Evet, onlar zaten, Üçlü de gecelemiş dahi olabilirlerdi.“ dedi. Aktarma: Starke Schm. ziyaretini sorgulamamıştı çünkü kendisi silahlarla ilgilenmiyordu. Mundlos’un kendisine Schm.‘den ve silahlardan bahsetme sebebini hakkında Starke’nin ne düşündüğü sorusuna dair, Götzl’ün yaptığı aktarım: Camiada bazı kişilerin üyelerin güvenilirliklerini test etmek için sahte bilgiler yaymaları olağan bir durumdu. Götzl, Schm. ve Uschi ile olan kişisel ilişkisi hakkında Starke’nin, onlarla ara sıra konserlerde buluştuğunu söylediğini ifade etti. Starke’nin Schm. ve Uschi hakkında söyleyebileceği başka bir şey yoktu. Aktarma: Starke ne Schm.‘nin ismini ne de diğer kontak kişilerinin ismini biliyordu, 2011 ve Heilbronn vasıtasıyla Schm. hakkındaki ifade kendisi için anlam ifade etmeye başlamıştı. Götzl aktarmaya devam etti: Starke konserlere Markus Friedel, Thorsten Schau, Hendrik Lasch, Antje Probst, Enrico Bö. ile beraber gitmişti. Gr., Fr.‘nin Ludwigsburg’da eğitim gördüğünü, orada kontağın böylece kurulmuş olduğunu söyledi.

Zschäpe’nin Savunma Avukatı Stahl, 5.6 tarihli sorgulamaya geçilmeden önce bir açıklama yapmak istediğini söyledi. Tanıktan salondan ayrılması istendi. Stahl, Zschäpe’nin savunmasının sanık Starke’nin 5.6.2012 tarihli sorgulaması ile ilgili olarak, delillerin iradına itiraz ettiğini söyledi. 5.6. tarihli sorgulamada problemin, sorgulamanın yüksek derecede yönlendirici bir şekilde yürütülmüş olması olduğunu söyledi. Bu durum sorgulama boyunca ana konuyu belirliyordu ve tanığın cevaplarında kendini gösteriyordu. „Trio“ (Üçlü) kelimesi ayrım yapılmaksızın kullanılıyordu. Tanık Gr. neredeyse „Trio“ terimine takılmış gibi görünüyordu, bu sabah „Bay Mundlos ve Bay Trio“ (*üçlü anlamına gelen Trio kelimesinin yanlışlıkla soyadı olarak kullanılması) demişti. Zschäpe burada bir üye olduğu iddiası ile yargılandığı sürece bu durum, gerçeğe ulaşılması açısından objektif bir araç olarak uygun değildi. Götzl, sorgulama durumunun ve şartlarının herhalükarda sorulması gerektiğini söyledi. Stahl’a, onun sorgulamanın yürütülüş şekline mi değerlendirmeye mi, itiraz ettiğini sordu. Stahl aslında yürütülüş şekline de itiraz ettiklerini söyledi. Götzl, bu sorular değerlendirilmek isteniyorsa, tanığın bu konu hakkında dinlenmesi gerektiğini söyledi, kendisinin tanığı dinlemek niyetinde olduğunu ifade etti. Stahl, konu „Trio“ ve Bayan Zschäpe olduğu sürece tanığın sorgulanmasına itiraz ettiğinin altını çizmek istiyordu ve bir mahkeme kararı talep etti. Federal Savcı Diemer, savunmanın şu ana kadar dile getirdiği düşüncelere katılmadığını söyledi. Bu şartlar altında bu bir değerlendirme meselesiydi. Müdahil Avukat Bliwier, kendisinin de savunmanın bu açıklamasını bir delil değerlendirmesi meselesi olarak gördüğünü ifade etti. Bunun hakkında ancak sorgulama şartları burada anlaşıldıktan sonra karar verilebilirdi. Götzl, o halde bir ara verileceğini ve ardından öğle arasına geçileceğini söyledi.

Saat 13.20 duruşmaya tekrar başlandı. Götzl sorgulamanın devam edilmesine ilişkin kararı açıkladı. Gerekçelerin açıklanmasının ardından Götzl, Senatonun karara dair malumatın değerlendirmesinin kendilerine ait olduğunu altını çizerek işaret ettiğini ifade etti.

Tanık salona geri geldi ve Götzl, konunun 5.6.2012 tarihli sorgulama olduğunu söyledi. Gr. durumun ilk sorgulamadakine benzer olduğunu, yine Dresden’de gerçekleştirilmiş olduğunu, Starke’nin yine yardımcı bir tavır sergilemiş olduğunu anlattı. Sorgulama tekrar Schm. kişisinin aydınlatılması görevini görmüştü. Telefon listesindeki açık kimlikler önceden soruşturulmuştu. Ardından Starke’ye şüpheli fotoğrafları gösterilmişti, kendisi orada bu kişiyi tanımıştı. Ardından Heilbronn’dan Graupner diye biri, Bay El. ve Schm.‘nin kız arkadaşı olması gereken Barbara/Uschi diye birileri sorulmuştu. Schm.‘nin kontakları ve ayrıca Trio’nun ideolojik görüşleri sorulmuştu. Bu daha çok meslektaşı Ei.‘nin niyetiydi, çünkü kendisi Devlet Güvenliğinden geliyordu. Üçlü’nün daha önce silahlarla bir ilgisinin olup olmadığı sorulmuştu. Gr. anlatmaya devam etti: Söylendiği gibi, bu Schm. tanınmıştı, Starke Barbara/Ushi hakkında bir şey hatırlamıyordu. El. hakkında Starke, onun Ludwigsburg’da tanışmış olduğu Markus Friedel’in bir arkadaşı olduğunu söylebiliyordu. Starke de iki, üç defa orada bulunmuştu, bunu Stuttgart, Heilbronn, Ludwigsburg alanı olarak belirlemişti. Schm.‘nin politik olarak aktif veya aşırı sağcı olup olmadığı hakkında Starke bir şey söyleyememişti, onu daha çok konser müdavimi olarak tanımlayabiliyordu, Üçlü ile iyi bir kontağı vardı ve Schm.‘nin Üçlü’de veya bu çevrede kalmış olması gerektiğini düşünüyordu.

Graupner hakkında, onu Chemnitz „88’ler“den tanıdığını ama onun „bir Preiß“ olduğunu, bir zaman Chemnitz’de ortaya çıktığını, Probst ile çaldığını, 2000’de Stuttgart’a gittiğini ve orada bir grupta çaldığını söylemişti. Sonrasında Graupner’ın çevresi sorulmuştu, orada Werner, Lasch, Probst gibi isimler ve Gl. [duyulduğu şekliyle] diye birinin ismi telaffuz edilmişti. Bu çok tanınan biri değildi, bu kişinin ismi direk akla gelmemişti. Starke bununla ilgili, onu „88’ler“den tanıdığını ve onun N. diye birinden çocuğu olduğunu söylemişti. Üçlünün ideolojisi hakkında Starke, onların fazlasıyla aşırı sağa eğilimli olduklarını ve bunu gizlemediklerini anlatmıştı. Bir KZ’de (Toplama Kampı) kahverengi gömlek ve ordu pantalonundan oluşan üniforma giyerek yürüyüş yapmışlardı ve böylece politik görüşlerini ifade etmişlerdi. İlgi çekici olan, silahlı mücadele ve yabancılara karşı açık eylemler ile ilgili olarak Starke’nin Üçlünün böyle bir şeye giriştiğini duymadığını söylemiş olmasıydı. Üçlü diğerlerinde her zaman katılımcılık (angajman) eksikliği görüyordu. Üçlü sürekli aktifti. Çoğu kişinin eylemlere katılmıyor olması Üçlünün hoşuna gitmiyordu. Açık bir şiddet çağrısı yapılmamıştı. Dienel diye biri açıkça şiddet çağrısı yaptığı için partisi ile problem yaşamıştı. Bu yüzden, NPD gibi seçimlere giren partileri desteklemek için dostluk dernekleri kurulmuştu.

Götzl: “Şu anda „Üçlü“ kelimesini kullandınız mı?“ diye sordu. Gr., sorgulamada böyle denk gelmiş olduğunu, devamlı Mundlos, Böhnhardt und Zschäpe olmak üzere üç kişiden bahsedildiğini söyledi. Götzl, kelimenin kullanımın nasıl olduğunu, kelimenin kullanımının neye bağlı olduğunu sordu. Genel olarak Mundlos, Böhnhardt, Zschäpe isimleri telaffuz edilmişti, ama „Üçlü“ kelimesi de kullanılmıştı. Bu kelime kullanıldığında, bu üç kişi hakkında konuşulduğu her zaman açıktı. Starke’nin söylediği başka bir şey, Üçlünün böyle bir şiddet uygulayacağını tahmin edemeyecek olduğuydu. Starke hatta Üçlünün artık Almanya’da olmadığını düşünüyordu. Bu eylemleri üstlenme bildirisi de olmadığı için, bunların onlar tarafından gerçekleştirildiklerini hiçbir şekilde tahmin edemezdi. Götzl „Üçü arasında bir ayrım yapmış mıydı?“ diye sordu. Gr. buna olumsuz cevap verdi, bunu hatırlamadığını ve kelimenin biraradalığı belirten bir kelime olduğunu söyledi. Schm. hakkında yapılan aktarma: Bu kişinin kesinlikle Heilbronn’dan gelmesi gerekmiyordu ama Heilbronn Stuttgart, Ludwigsburg çevresinden geliyordu. Gr. bunu doğruladı ve bunun şu kız arkadaş, Ushi, için de geçerli olduğunu, onun kesinlikle kız arkadaş olması gerekmediğini söyledi, keza aynısı Starke’nin orada üç-dört defa bulunma durumu için de geçerliydi. Aktarma: Markus Friedel Ludwigsburg’da eğitim görmüştü ve kontaklar onun üzerinden kurulmuştu. Gr. aktarılanı doğruladı ve onun El. ile kontağı olduğunu söyledi, onun bir müzik grubuna dahil olduğunu sanıyordu. Aktarma: Markus hafta içinde Ludwigsburg’daydı ve hafta sonları genellikle evdeydi. Gr.: “Evet.“. Şüpheli fotoğrafları hakkındaki aktarma: Starke Schm.‘yi kişi 6 olarak tanımıştı. Gr. bunun ayrıca soruşturulan kişi de olduğunu söyledi.

Aktarma: Ludwigsburg’da Kettenhund diye bir grup vardı, bir CD yayınlayıp yayınlamadıklarını bilmiyordu. Gr. aktarmayla ilgili olarak bunun El.‘nin grubu olduğunu söyledi. Götzl, Starke’nin „Barbara, Uschi ve El.“ konusunda ne söylebileceğine dair sorulan soruyu aktardı. Gr., bunun kontak listesinde bu şekilde yeraldığını söyledi, Starke El.’in ona bir şey ifade ettiğini ama Barbara ve Uschi hakkında bir şey bilmediğini söylemişti.. Aktarma: Ludwigsburg’daki camia çok büyük değildi. Gr. :“Evet.“dedi. Aktarma: Mundlos’un daha yakın bir kontağı olabilirdi çünkü Schm. Thüringen’deki konsere bile gelmişti, Starke konserin Mehla’da olduğunu kastediyordu, Schm.‘nin Üçlüde veya o çevrede kalmış olabileceğini sanıyordu. Aktarma: Starke, Schm‘nin aşırı sağ görüş sahibi olduğunu düşündürecek bir ifadesini bilmiyordu, Friedel ve El. bunu konuda daha fazla şey biliyor olabilirlerdi. Aktarma: Schm.‘nin söylenenden daha fazla bir kontağı olup olmadığının sorulması üzerine Starke, bunu bilmediğini söylemişti. Gr.:“Evet.“dedi. Götzl, Starke’ye göre Schm.‘nin ne zamana kadar silah satmış olabileceği ile ilgili soruyu aktardı. Gr., Starke’nin bu konu hakkında söyleyebilecek daha fazla bir şeyi olmadığını ifade ettiği şeklinde karşılık verdi. Aktarma: Starke Schm. ile ilgili bilgiyi 1996’da Mundlos’tan almıştı. Gr., 1996 yılının ilk yarısında Starke’nin hala hapiste olduğu şeklindeki aktarmayı doğruldadı. Soru üzerine Gr., Starke’nin Graupner’in lakabı olarak „Mucke“ ismini telaffuz ettiğini söyledi. Starke onu „88’ler“ camiasından tanıyordu,olasılıkla Probst’un müzik grubundaydı, „AEG – Auf eigene Gefahr“, bin yıl dönümünde (milenyum) Stuttgart’a gitmişti ve yeni bir grupta çalmıştı. Aktarma: Graupner 88’lerdendi, biraz Prusya aksanı ile konuşuyordu, Chemnitz’de ortaya çıkmıştı, Starke onun nereden geldiğini bilmiyordu. Graupner Stuttgart’a taşınmıştı ve sonra „Noie Werte“de çalmıştı.

Götzl, Gr.‘nin Werner, Lasch ve Gl. isimlerini telaffuz ettiğini, orada Re. ve Rothe isimlerinin de konu edildiğini söyledi. Gr. bunu doğruladı ve Starke’nin, Gl.‘nin „88’ler“den olduğunu ve Julia N. [duyulduğu şekliyle] diye biri ile beraber olduğunu ve bir çocukları olduğunu anlattığını ifade etti. Aktarma: Gl.‘nin ismi René’ydi, o da konserlerde hazır bulunuyordu ve parti müdavimiydi. „Mappe“ye ilişkin olarak Gr.; Starke’nin onun camiada oldukça tanındığını, ancak politik olarak aktif olmasıyla tanınmadığını söylediğini ifade etti. Tartışmaktan çekinmiyordu, her yerdeydi, tam bir konser müdavimiydi ve Starke, eğer Mundlos, Böhnhardt, Zschäpe’nin yaptıklarından haberdar olsaydı bunu onaylamayacak olduğunu söyledi. Aktarma: Dr., Mundlos, Böhnhardt, Zschäpe ile iyi tanışıyordu; yüksek sesli konuşan, hacimli, biraz kaba, politik olarak değil ama düşünce olarak aşırı sağda bir kişiydi, bütün Almanya‘da tanınıyordu; Starke ondan üçlüye dair ifadeleri ve onların yaptıklarını hiç duymamıştı, Üçlünün eylemlerini onaylamayacağını sanıyordu. Gr.“Böyle söylemişti.“dedi.

Götzl orada, Starke’nin Üçlünün politik görüşü hakkında sorgulanmak istediğine; Starke‘nin Üçlünün politik ve ideolojik yönelimini kabataslak anlatması gerektiğine dair bir açıklayıcı not bulunduğunu söyledi. Gr., Starke’den talep edilenin, onun politik yönelimi nasıl gördüğünü sadece bildiği gibi anlatması olduğunu söyledi. Starke onların fazlasıyla aşırı sağcı olduklarını ifade etmişti. Örnek olarak o eski KZ’deki yürüyüşü göstermişti. Ancak Starke; Dienel’de olduğu gibi açıkça şiddet kullanıma çağrısı yapmadıklarını, bu kadar ileri gidilmediğini ve dostluk derneklerinin seçimlere giren partileri desteklemek için kurulduğunu anlatmıştı. Diğerlerinin çok az katılması Üçlünün canını sıkmıştı. Götzl, Starke’nin üç kişinin her birinin KZ’de bulunduğundan bahsedip bahsetmediğini sordu. Gr. Starke‘nin, onun sadece Böhnhardt ve Mundlos’tan bahsettiği, Zschäpe’den bahsetmediği şeklinde cevap verdiğini söyledi. Aktarma: Böhnhardt ve Mundlos ciddi derecede aşırı sağ eğilimliydiler, Buchenwald KZ’de nazi zamanı andıran üniformalarla yürüyüş yapmışlardı. Gr., Starke’nin ayrıca politik durumdan rahatsız olunduğunu, iktidarın kendi halkıyla daha fazla ilgilenmesi gerektiğinin, ABD ve İsrail’in etkisinin çok fazla olduğunun düşünüldüğünü söylediğini ifade etti: „Bunun gibi bir şeydi.“. Aktarma: Aynı zaman sürecinde çok fazla sayıda aşırı sağ müzik grubu kurulmuştu ve örneğin Rudolf Heß hakkında şarkılar yayınlanmıştı. Gr. bunu doğruladı, ama Starke’nin Üçlünün neticede diğerlerinin çok az sayıda katılımından hoşnutsuz olduğunu anlattığını ifade etti. Aktarma: Üçlüden şeylere ve kişilere karşı somut eylem çağrıları gelmemişti. Götzl’ün sorusu üzerine Gr., burada da Üçlü kelimesinin Starke tarafından kullanılmış olduğunu, Böhnhardt, Mundlos ve Zschäpe arasında bir ayrım yapılmadığını söyledi. Götzl, Üçlünün Almanya’da geçerli olan sisteme karşı ifadelerini Starke‘nin hatırlayıp hatırlayamadığına dair soruyu aktardı. Gr. bunların meslektaşının soruları olduğunu ve Starke’nin, Üçlünün daha çok, NPD gibi kurulmuş partilerin desteklenmesi için özgür dostluk derneklerinin kurulmasını istediğini söylediğini ifade etti.

Aktarma: Almanya yabancı ülkeler tarafından yönetildiği için, Federal Hükümetin kendi halkı için daha fazla çaba harcaması isteniyordu, NSDAP’ye benzeyen yeni parti kurulmasına asla izin verilmeyeceği Üçlü için açık bir şeydi, bu yüzden seçilebilir durumdaki partilerin desteklenmesi için dostluk derneklerinin kurulmasını istiyorlardı. Gr., ardından Dienel, DNR Partisi [DNP] ve şiddet çağrısına ilişkin ifadelerin geldiğini söyledi. Götzl orada; eğer mümkün olsaydı Böhnhadt ve Mundlos’un en azından bir aşırı sağ partiye girecek olduklarına ve veya böyle bir parti kuracak olduklarına, yoğun derecede aşırı sağ görüşlerini saklamıyor olduklarına dair bir ek bulunduğunu söyledi. Götzl, ardından Thüringen’de Dienel ve “Deutschnationalen Reichspartei“ çabalarının geldiğini söyledi. Dienel şiddet çağrısı ile buna zarar vermişti. Gr. „Evet.“ dedi. Götzl söylendiği ifade edilip edilmediğini sordu. Gr. bunu doğruladı. Götzl ancak orada “sorulsaydı, Böhnhardt ve Mundlos’un en azından bir aşırı sağ parti kurabileceklerini tahmin edebileceğimi söylerdim.“ yazdığını söyledi. Bu araya giren bir soru olduğu için ne kadar aslına uygun aktarıldığını, hatırlayamadığını ifade etti. Aktarma: Başarısızlığa uğrayan parti kurma girişimi, Üçlü açısından amaçlarına radikal bir parti ve şiddete açık çağrı yoluyla ulaşamayacakları yönündeki düşüncelerini onaylayan bir şey olmuştu. Gr.: “Evet, onun algısı bu şekildeydi.“dedi.

Götzl, Starke’nin Üçlünün silahlı mücadele çağrısı yapmadığı cevabını verdiği soruyu aktardı ve bu şekilde ifade edilip edilmediğini sordu. Gr., Starke’den kendisinin böyle ifadelere tanık olmadığı cevabının geldiğini söyledi. Üçlü kendisinin önünde kullandıkları ifadeler konusunda dikkatliydi, bir şeylerle övünmüyorlardı. Böyle olması kendisinini de biraz şaşırtmıştı. İnsanlar tarafından böyle şeyler yapılabileceğini hayal de edemezdi. Götzl örnekler sordu. Gr., onları akla getirecek olayların gerçekleştiğini ve onlardan herhangi bir beyanat gelmediğini söyledi, oyuncak bebek gövdesi bir örnekti. Aktarma: Starke’nin varlığında Üçlü böyle ifadeler kullanmamıştı. Götzl „Üçlü“ kelimesinin Starke tarafından kullanılıp kullanılmadığını sordu. Gr. kelimenin iki taraf tarafından da kullanıldığını söyledi. Aktarma: Yaptıkları ve ceza aldıkları eylemler hakkında hiç konuşmamışlardı, vitrin mankeni gövdesi gibi şeyleri herkes kutlayabilirdi ama onlar değil. Gr. bunu doğruladı. Götzl, sonradan Üçlünün silahlı mücadeleye başlamasının Starke’yi şaşırtıp şaşırtmadığı sorusunu okudu. Gr., bunun Starke’yi daha çok, öncelikle üstlenme mektubu olmadığı ve ikinci olarak o Üçlünün Almanya’da kaldığını düşünmediği için şaşırttığını söyledi. Aktarma: Starke önce bir komplo olduğunu düşünmüştü, uyuşmayan şeyler vardı, ev yanmıştı ve yine de devamlı yeni deliller ortaya çıkıyordu. Gr. aktarımı doğruladı.

Götzl, Starke‘nin oyuncak bebek gövdesini bilmesine rağmen, patlayacıların kötü amaçlar için kullanılmayacağına inanmasının naiflik olup olmadığına dair soruyu aktardı. Gr., Starke’nin bunu naiflik olarak gördüğünü söyledi. Patlayıcı ile ilgili ikinci talep geldiğinde bu konuda bir şey yapmamıştı, birincisinde Zschäpe’yi etkilemek istemişti; o zamanlar patlayıcılarla uğraşmak özel bir durum değildi. Aktarma: Wi. gibi patlayıcılarla yakınlığı bulunan kişiler vardı, o kendisi eylemlere katılmıyordu ama o bundan sık bahsediliyordu, böylece Wi.‘den haberdar olmuştu. Silahlar ve patlayıcılar konusunda Starke zaten konuşmuştu, bu yüzden bunun hakkında verebilceği bilgi yoktu. Gr. “Evet böyleydi.“ dedi. Götzl, Starke’nin 1998’den önce Mundlos, Böhnhardt, Zschäpe’nin beraber eylemleri hakkında, „Anti-Antifa Ostthüringen“, THS hakkında bilgisi olup olmadığı sorusunu aktardı. Götzl ardından, şimdi orada Mundlos, Böhnhardt, Zschäpe isimlerinin geçtiğini söyledi. Gr. bunun devamlı bu veya diğer şekilde kullanıldığını söyledi, bazen isimler söyleniyor, bazen Üçlü kelimesi geçiyordu, özel bir şey değildi, ne kastedildiği herkes için açıktı.

Aktarma: Starke’nin bildiği kadarıyla önceden, Üçlünün katıldığı sadece gösteri eylemleri söz konusu olmuştu. „Pogromly“ oyunu hakkında Gr. , Starke’nin sadece, bunu yalnız basından bildiğini söylediğini ifade etti. Gr.,Üçlünün yeraltına inmeden önce silahlara ya da patlayıcılara yönelik yoğun bir ilgisinin olup olmadığı sorusuna Starke’nin onların silahlara karşı yoğun bir ilgilerinin olmadığı, bu konuda dergiler okumadıkları şeklinde cevap verdiğini söyledi. Starke’nin böyle şeyleri bilmemesi genel bir durumdu. Aktarma: Starke, son defa Ri. ve Ho. davası ile ilgili sorgulandığında, Antje Probst’un erkek kardeşinin Üçlünün çevresine dahil olduğunu hatırladığını söyledi. Götzl sorgulama sırasında Gr. ve Ei.‘nin rol dağılımını sordu. Gr. onun „cinayet masası“ndan geldiğini, Ei.‘nin devlet güvenliğinden geldiğini söyledi. Ei. ideoloji ile ilgili soruları sormuştu, bunlar genellikle belirsiz formüle edilmiş sorulardı.

Ardından Avukat Stahl sormaya başladı. Son sorgulama tarihine kadar ne kadar süre soruşturmalarla meşgul olmuş olduğuna dair soru üzerine Gr., kendisinin 2 Mayıs’ta başlamış olduğunu ve sorgulamanın Haziran’da gerçekleştirilmiş olduğunu söyledi. Olayların içyüzüne dair bilgisi okuduğu soruşturmalar ve meslektaşlarının kendisine anlattıkları ile sınırlıydı. Stahl, sorgulamanın Starke ile ilgili soruşturma işlemlerinden başka bir şeye hizmet edip etmediğini sordu. Gr. buna olumlu cevap verdi, Heilbronn ile ilgili açıklamalar halihazırda yapılmıştı, kadın polis memurunun öldürülmesi nedeniyle bu da fazlasıyla merak uyandırıcıydı ve silahlar ve dolayısıyla bunların geldikleri yerlerin soruşturulması söz konusuydu. Stahl, soruşturmanın „BAO Trio“ tarafından yürütülmüş olması olgusu gözönüne alındığında konunun diğer sanıklar, yani Zschäpe olduğunu sonucu çıkartılıp çıkartılamayacağını sordu. Gr. „Üçlü“ (*Trio) kelimesinin tekrar tekrar geçtiğini söyledi, Aufbauorganisation (Organizasyonel Yapı, BAO) da aynı şekilde anılıyordu:“Şimdi nereye varmak istediğinizi anlamıyorum.“. Stahl sorgulamanın Zschäpe veya „sözde Üçlü“ ile ilgili bilgi edinilmesine de hizmet edip etmediğini sordu. Gr. „Ben bunu böyle görürdüm.“ dedi. Stahl, o dönemde soruşturmalar dahilinde onun bu Trio‘ya dair bilgilerini sordu. Gr. genel bilgilerden, „zaman çizelgesi“‘nden, BAO’nun ortaya çıkardıklarından, kendisinin görüşmelerden duyduklarından bahsetti. Kendisi her bir sonuca ulaşamamıştı ve tam kapsamlı bir güncelleme almıştı. Stahl, Gr.‘nin örneğin : „Şimdi, soruşturmalardan Bay Schau.‘nun Bay Friedel ile çok pahalı bir yolculuk yapmış olması gerektiğini biliyoruz.“ şeklinde bir soru sorduğunu söyledi. Gr. bunu biliyor olduğunu çünkü mali durum soruşturması yapılmış olduğunu söyledi, bunlarda konu açıkça ortadaydı. Starke’nin diğer sorgulamalarında Schau’nun ona borcu olduğu ortaya çıkmıştı. Stahl, Gr.‘nin „sözde“ Trio’ya dehil tek tek kişiler hakkında da güncelleme alıp almadığını sordu. Gr., elbette başlangıçta soruşturma durumu hakkında kapsamlı bilgi alınmış olduğunu söyledi. Bir zaman çizelgesi sunulmuştu ve bilgisayardan çok şey okumak mümkündü. Zschäpe hakkında değil, kendi alanı için gerekli bilgileri edinmişti, sonuçta bu onun görevi değildi. Kendi soruşturma grubuna diğerlerinin arasında Bay Starke verilmişti.

Stahl, Gr.‘nin Zschäpe kişisi hakkındaki soruşturmalarda meşgul olunmuş kişilerin, tanık olarak tekrar sorgulandıklarından haberdar olup olmadığını sordu. Gr.:“Aynıları mı?“diye sordu. Kendisinden önce, Starke ön soruşturmalarını yürüten başka bir görevli vardı, daha önemli sorgulamaları o yapmıştı. Önemli destek faaliyetleri halihazırda aydınlatılmıştı. Bu Starke’nin dördüncü veya beşinci kez sorgulanmasıydı. Stahl: „O halde başka türlü sorayım: Bu sorgulama randevusu için bir tür yapılacaklar listeniz var mıydı?“. Gr. ikinci sorgulama için odak noktasının Schm./Schm. kişisi ve Starke’nin onu tanıyor olması olduğu şekilde cevapladı. Bu durum dolayısıyla ardından Heilbronn soruşturmaları gerçekleştirilmişti. Stahl, kendisinin Zschäpe’nin savunma avukatı olduğunu, dolayısıyla Gr.‘nin, kendisi için konunun her zaman Zschäpe olduğunu tahmin etmesi gerektiğini söyledi. Starke’ye Trio’nun politik görüşlerinin sorulduğuna dair notu aktardı. Stahl, Gr.‘den bu sorunun bir yapılacaklar listesi dahilinde mi sorulduğunu yoksa Gr.‘nin aklına mı geldiğini öğrenmek istedi. Gr. olumsuz cevap verdi. O anda kendisine düşen kısım açıklanmış durumdaydı, kendisinin Schm. meselesi ile meşgul olması gerekiyordu. Gr. kendisinin o sırada hala orada hazır bulunduğunu ama idarenin, soru sorma sırasının Ei.‘ye geçmiş olduğunu, dolayısıyla bunların ona sorulması gerektiğini söyledi. Stahl’ın söylediği şekilde bir yapılacaklar listesi söz konusu değildi.

Stahl, „Üçlü“ gibi kelime formülleştirmelerinin sorgulama tutanağında mı bulunduğunu yoksa sorgulama memurlarının sözleri mi olduklarını sordu. Sorularda harfi harfine olarak kullanılmıştı, cevaplarda da öyle, ama orada da bu, anlam olarak kullanılmış olabilirdi. Orada kayıt edildiği gibi söylenmişti. Stahl: „Sizi gücendirmek istemiyorum ama benim sorum şuydu: Bu harfi harfine tutulan bir tutanak mı yoksa tutanak tutanların cümleleştirmesi mi?“ diye sordu. Gr. soruların kesinlikle harfi harfine böyle olduğunu söyledi. Starke’nin cevap verirken sarfettiği kelimelerin yazıldıklarını ifade etti. Gr., onun tam bu kelimeyi sarfedip ettiğini kesinlikle doğrulayamayacağını söyledi. Kendisinin söylemediği bir şeyi tutanağa geçirmemişlerdi. Stahl, „Üçlü“ ismi kullanılırken kişiler arasında ayrım yapılmasının nedenini sordu. Gr. çünkü bunun herkes için açık olduğunu söyledi. Sanık sadece Mundlos’u konu alan bir şey söylediğinde sadece Mundlos yazmışlardı, Üçlü değil. Ama üçü kastedildiğinde Üçlü yazmışlardı. Üçlü kastedilmediğinde sadece kastedilen kişiler yazılmıştı.

Stahl, burada Üçlünün Starke’ye silahlı mücadele hakkında bir şey söylemediğinden bahsedilmişti ve ardından onların bir defa bile, sonradan ortaya çıkan ve bunlar için ceza aldıkları, eylemler hakkında konuşmadıkları cevabı gelmişti. Stahl Gr.‘ye, onun durumu bilip bilmediğini sordu. Tanık bunu sadece kabaca bildiğini söyledi, soru Starke’nin önceki cevabından kaynaklanmıştı. O dönemde içinde bulunulan asıl şartları, o tarihte neyin sorşturulduğunu ve nasıl ceza aldıklarını bilmiyordu. Soru üzerine, konunun bir ceza davası olduğunu tahmin ettiğini söyledi, bir hüküm verilip verilmediğini bilmiyordu. Stahl:“Meslektaşınızın bundan haberdar olup olmadığını biliyor musunuz?“ diye sordu. Gr. “Öyle olduğunu tahmin ediyorum.“ dedi. Meslektaşının bundan bahsedip etmediğini araya giren zaman nedeniyle söyleyemiyordu. „Üçlü“ formülleştirmelerine dair Gr., böyle söylenmiş olduğunu ifade etti. Neyi daha kapsamlı aydınlatmları gerektiğini bilmiyordu. Starke patlayıcı madde temini konusunda daha önce zaten sorgulanmıştı. Stahl, Üçlünün elinde çok sayıda farklı silah bulunduğu bilgisinin genel olarak sahip olunan bilgi olup olmadığını sordu. Gr. bunu doğruladı, mobil karavanda bulunanlar vardı v.b. Stahl aktarılan „Üçlünün silahlı mücadeleye başladığı“ formülleştirmesinin genel bilgiye dahil olup olmadığını sordu. Gr. sorunun Ei.‘den geldiğini ama bunun genel olarak kendisi tarafından bilindiğini söyledi. Stahl, böyle sorular sorulduğunda Gr.‘nin bunların, her şeyden önce, içlerinden yalnız biri yaşayan tek tek kişiler hakkında olduğunu hiç düşünmüş olup olmadığını sordu. Gr., Stahl‘ın bunu kendisine değil Ei.‘ye sorması gerektiğini söyledi,“Bana göre soruların ayrım yapılarak sorulması gerekirdi.“ diye ekledi. Stahl, bu sorgulama yapıldığı sırada Gr.‘nin, Zschäpe’nin rolü ve fonksiyonuna dair bilgiye sahip olup olmadığını sordu. Gr. kendisinin sadece genel olarak konuşulanları, bilgisayarda bulunanları ve onun iki adamla beraber olduğunu bildiğini söyledi. Onun tam olarak, ayrıntılarıyla ne yaptığını elbette bilmediğini ifade etti: “O tarihte bu bilgiye kim sahipti ki?“. Stahl, Zschäpe’yle ilgilenen (kadın) görevlinin kim olduğunu, Gr.‘nin muhattabının kim olduğunu sordu. Gr., böyle bir muhattabının bulunmadığını söyledi, kendisi sabah görüşmesine gitmişti ve orada kendisine bilgi verilmişti. Orada yüzlerce meslektaşı vardı. Onu tam olarak tarif edebilirdi ama ismini söylemiyordu. Uzun boylu „hoş“ bir kadındı.

Avukat Sturm, Gr.‘nin bir zaman çizelgesinden bahsettiğini söyledi ve bunun ne zamandan ne zamana kadar uzandığını sordu. Gr., ne zaman başladığını, ilk barınmadan mı yoksa ilk eylemlerden mi başladığını söyleyemeyeceğini ifade etti. Sturm zaman çizelgesinin 26.1.1998 tarihindeki kaçıştan mı yoksa sonrasından mı başladığını sordu. Gr. o zamandan başladığını, çünkü o sırada bulunanların çarpıcı şeyler olduklarını söyledi, zaten daha önce bu telefon listesinden bahsetmişti. Sturm, Zschäpe’nin 1998’de iki adamla beraber oturduğuna dair bir bilgi bulunup bulunmadığını sordu. Gr. buna olumsuz cevap verdi şu an için elverişli olmayan kısım kısım bilgi parçlarına sahip olması mümkündü. Sturm, Gr.‘nin Schm.‘nin Üçlüde gecelemiş olabileceğinden bahsettiğini söyledi. Gr.“İfade bu şekildeydi.“ dedi. Sturm konserin yeraltına inmeden önce mi sonra mı olduğunu sordu. Gr. daha önce olduğunu sandığını söyledi. Sturm, Gr.‘nin Schm.‘nin gerçekten kimde kaldığını sorgulamamış mı olduğunu öğrenmek istedi. Gr.‘ye göre böyle bir şey elbette ilginç bir şey olabilirdi ama, Schm.‘ye sorulmuş olması gereken bir soruydu bu. Sonuçta Starke, eğer onlar Heilbronn‘dan Thüringen’e yolculuk yaptılarsa, o zaman onun Üçlü’de kalmış olabileceğini düşündüğünü sadece bir varsayım olarak dile getirmişti. Sturm, Gr.‘nin Starke’nin Schm. hakkında üç şey anlattığını söylediğini, ifade etti ve onun, Schm.‘nin Üçlü ile nereden iyi tanışıyor olabileceğini Starke’ye söylemiş olup olamayacağını sordu. Gr. bununla ilgili bir şey söylenmemiş olduğu şekilnde cevap verdi. Sturm „Brigitte“ [olasılıkla Barbara kastediliyor], Uschi ve El. isimlerinin aktarılmış olduğunu söyledi. Gr. açık kimliklerin soruşturulmuş olduklarını söyledi. Bu isimleri bir meslektaşının yazdığı bir raporda bulduğunu bildirmişti. Bu soruşturmalardan dolayı bu şüpheli fotoğrafları gösterilmişti, kendisi de buna katılmıştı. Sturm bir sanık sorgulaması söz konusu olduğunu söyledi, Gr., Starke’nin kendini suçlu duruma düşürme riski karşısında dikkatli davrandığı izlenimini edindiğini anlatmıştı. Gr. bunu ve diğer şeyleri NSU mektubu ile teyit etti. Sturm onun bunun ayrıntılarını sorup sormadığını sordu. Gr. olumsuz cevap verdi. Starke NSU mektubunu basından bildiğini, bunun hakkında daha fazla bir şey söyleyemeyeceğini ifade etmişti. Starke bununla mektubu almadığı ya da okumadığı izlenimini yaratmaya çalışıyordu.

Götzl, Starke’nin belki dört defa Heilbronn/Stuttgart bölgesinde bulunduğunu aktardı; bir defa „1.000-Dosen-Party“e, bir defa Stuttgart’taki bir konsere, bir defa Stuttgart’taki bir partiye ve bir defa Ludiwgsburg’daki bir partiye gitmişti. Gr. aktarımı doğruladı. Bunu saat 15.13’e kadar verilen bir ara izledi.

Ardından Avukat Stahl, Zschäpe’nin savunmasının kanaatine göre, bir çok yerde Zschäpe’ye karşı yürütülen soruşturmalarda, dairelerin kafalarındaki sabit bir fikir ile çalıştıklarına dair bir izlenim uyandırabilcek noktalar bulunuduğunu söyledi. Bu burada açıkça kendisini gösteriyordu. Bu durum soruşturmalarda kendini gösteriyordu. Örneğin burada yanlış aktarmalar yapılmıştı; anahtar kelime vitrin mankeni gövdesi ya da üçünün birden patlayıcı madde temin ettikleri gibi, ayrıca yönlendirici olarak yapılan sorgulamaların sonuçlarıyla tatmin olunmuştu. Şeklen (Pro Forma) delillerin değerlendirmesine de itiraz ediliyordu. Bu bazda, değerlendirmeye itirazın; delilin değerinin altı çizilen bir ifadesinden başka bir şey olmadığı onlar için elbette açık olan bir şeydi.

Müdahil Avukat Hoffmann, soruşturmalarda zaman zaman çok az ayrım yapıldığının gerçekten farkedildiğini söyledi. Ancak, Böhnhardt, Mundlos, Zschäpe’nin devamlı olarak baskın bir şekilde üçlü olarak göründükleri de farkediliyordu. Ama bugünkü ifadelerde birbirlerinden çok açık bir şekilde ayrı tutulmuşlardı. Hatta Üçlünün ideolojik yönelimi hakkında sorunun cevabında da, direk olarak Böhnhardt, Mundlos, Zschäpe hakkında konuşulmuştu. Tanığın ayrım yapmama durumu tanık tarafından, netlik ile telafi edilmişti. Çünkü sonuç olarak burada, tanığın ne zaman üçünü kastettiği ve ne zaman tek bir kişiyi kasttetiği ve ne zaman diğerleri konu dışında bıraktığı açıktı.

Avukat Sturm itiraz etti, geçmişte anlatılan tekil vakaların, olayların Mundlos ve Böhnhart’a dair olduklarının elbette ki belirtilmesi gerekirdi. Toptancı ifadeler, tanık tekil vakaları tanımlamaksızın, tamamen belirisiz kalmıştı. Bu genel bir durumdu, ayrım yapıldığında olayın detaylarına iniliyordu. Sturm ardından , Zschäpe’nin savunmasının, „garaj listesi“ söz konusu olduğu sürece delil toplanmasının değerlendirilmesine de itiraz ettiğini söyledi. Önceki değerlendirme itirazlarına atıfta bulundu. (106. Duruşma Günü)

Ardından Dortmund Kriminal Polisinden Stefan Kl.‘nin sorgulanması ile devam edildi, onun sorgulaması daha önce Zschäpe’nin sağlık durumu nedeniyle kesintiye uğramıştı. Sorgulamasında konu, (kadın) tanık Dz.‘nin ifadeleriydi. (51. Duruşma Günü) Götzl’ün talebi üzerine Kl. raporunu (110. Duruşma Günü) tekrarladı ve Götzl ona tekrar sorular sordu. Ardından Wohlleben’in savunmasından Avukat Schneiders, Kl.‘nin saati nispeten doğru not etmiş olduğunu söyledi, Dz.‘nin ifadesine dair notta, onun adamları saat 13’e doğru değil, „saat bir“e doğru tekrar büfede gördüğü yazılıydı. Kl., bunun tam bu şekilde kabul etmiş olabileceğini söyledi. Polisiye yazılarda her zaman 24 saat bazında yazıyordu, dolayısıyla Dz. tarafından böyle söylenmiş olmalydı. Schneiders, Dz.‘nin işyerinde, onun ne zaman çalıştığının kontrol edilip edilmediğini sordu. Kl. bunu bilmiyordu, en azından kendileri tarafından yapılmamıştı, ancak onun ne zaman bankaya gittiği v.b. konular hakkında başka soruşturmalar söz konusuydu. Götzl Kl.‘ye, Dz.‘nin 4.4. Salı günü saat 12.30 civarında işten çıkmış olduğuna dair ifadeyi aktardı. Kl., ifadelerin Dz.‘ye ait olduğunu doğruladı. Götzl ardından; Dz.‘nin iki adama rastladıktan sonra başka bir ceket giymek eve EC kartını (banka kartı) almak için hızla eve gittiğini ve saat 12.50 civarında tekrar bina kapısında olduğunu söylediğini aktardı. Kl. aktarımı doğruladı.

Müdahil Avukat Stolle Kl.‘ye, aşırı sağcılar meselesinin onlar için genel bir ipucu olarak mı teleffuz edilmiş olduğunu yoksa onlara konunun tanığın gözlemleri olduğunun mu söylendiğini sordu. Kl., kendisine söylenmiş olduğu gibi yazdığını, (kadın) iş arkadaşı Kö.‘nün ne duyduğunu söylemeyeceğini ifade etti. Stolle bunu sorduğunu çünkü, Kl.‘nin notunda Dz.‘nin birinde bisiklet olan, aşırı sağcı gibi görünen iki Alman adam gördüğünü söylediğinin yazılı olduğunu ifade etti. Kl. kesin olarak aşısı sağcıları sormaları gerekiyor olduğunu, bunu neden yazdığını hatırlamadığını söyledi. 2011’den sonra „aşırı sağcılar“ konusunun tekrar konuşulmadığını söyledi, cinayet komisyonu dağılmıştı. Soru üzerine Kl., onun kendisinin devlet güvenliğinde olduğunu, „güç takviyesi“ çerçevesinde personel olarak orada bulunduklarını ve gönüllü olarak komisyona dahil olduklarını söyledi. Kö. de devlet güvenlğinden geliyordu. Avukat von der Behrens’in sorusu üzerine Kl., kendisinin yabancılar alanında devlet güvenliği görevinde bulunduğunu, „Türk-Kürt çatışması“ ile meşgul olduğunu söyledi. Aşırı sağ konusuna dair bilgileri normaldeki alanından edinmediğini söyledi. Soru üzerine Kl., Siegfried Borchardt [Dortmund’lu neonazi] isminin Dortmund’daki herkese bir şey ifade ettiğini söyledi. Onun Dortmund’da ikamet ettiğini biliyordu, ama tam olarak nerede olduğunu bilmiyordu. V. d. Behrens, Borchardt’ın olay anında, olay yerine yakın olan Malinckrodtstraße’de oturuyor olduğunu söyledi ve bunun hakkında hiç konuşulup konuşmadığını sordu. Kl. soruya olumsuz cevap verdi.

Kl. „Türkische Bildungszentrum“u (Türk Eğitim Merkezi) bildiğini söyledi. V.d. Behrens bir kundaklama olayını sordu. Kl. kundaklama olayları yaşandığını, kendisinin fenomen (vaka) alanı üzerinde çalıştığını, ancak bu saldırıların ne zaman gerçekleştiklerini hatırlamadığını söyledi, çok sayıda vuku bulmuşlardı, kendisi sadece biri üzerinde çalışmıştı.“Türk-Kürt çatışmaları“ açsından bu hassas bir konuydu. 30.3.2006 tarihinin aktarılması üzerine Kl., bununla ilgili bir şey hatırlamadığını söyledi. Doğrusunu söylemek gerekirse, bununla ilgili bir bağlantı kurmamıştı. V.d. Behrens, genel olarak aşırı sağ yönünde mi yoksa Kürtler yönünde mi soruşturma yürütülmüş olduğunu sordu. Kl. bir saldırı olayını kendisinin araştırdığını, bunun „PKK el yazısı“ olduğunu söyledi. V.d. Behrens, onun genel olarak Türk insanlarına yönelik saldırıları mı yoksa kuruluşlara yönelik olanları mı soruşturduğunu sordu. Kl. kendisinin herhalükarda Kürtler yönünde soruşturma yürüttüğünü, çünkü görevinin bu olduğunu söyledi. Diğer konuları diğerleri soruşturuyordu, bunu yapıp yapmadıklarını bilmiyordu. Götzl, diğer kundaklama olaylarının nasıl soruşturulduğunun konuyla ilgili olmadığını söyledi. V.d. Behrens itiraz ederek, Türkische Bildungszentrum’un NSU’nun gözetleme notlarında bulunması dahilinde bunun konuyla ilgili olduğunu söyledi. Götzl o halde daha sonra sorulması gerektiğini söyledi. Götlz sonraki soruyu geri çevirdi. V.d. Behrens soruyu değiştirdi; Kl. (kadın) tanık K.‘ya aşırı sağ kelimesinden ne anladığını sormuş muydu? Kl. buna olumsuz cevap verdi, tanık hemen, tam olarak tutanakta yeralan cevabı vermişti. Bunu hala hatırladığını doğruladı. V.d. Behrens, Kl.‘nin notunda adamların aşırı sağcı gibi göründüklerinin yazılı olduğunu, onun bunu hatırlamadığını ama tanığın hemen verdiği cevabı hatırladığını söyledi. Kl. bilginin (kadın) meslektaşından geldiğini, onun bu bilgiyi nereden aldığını, bilginin nereden geldiğini söyleyemeceğini ifade etti. V.d. Behrens o halde bunu meslektaşına sorulabileceğini söyledi. Götzl kızgın bir şekilde, öyleyse v.d. Behrens‘in bir dilekçe vermesi gerektiğini, Senatonun ne yapacağına onun (Behrens’in) karar vermediğini söyledi. Avukat Erdal, Kl.‘nin cinayet komisyonundan bir meslektaşının Bavyera LKA (Eyalet Kriminal Dairesi) telefonlaşıp telefonlaşmadığını sordu. Kl. buna olumsuz cevap verdi. Tanık sorgulmasına son verilerek gönderildi. Götzl, v.d. Behrens’e onun son beyanının delil teşviki olarak anlaşılması gerekip gerekmediğini sordu. V.d. Behrens onayladı, bunu yazılı olarak yapacağını söyledi.

Wohlleben’in avukatı Schneider, BKA’nın üreticiden aldığı cevaba göre; Enrico Theile’nin (122. Duruşma Günü sonunda) el konulan navigasyon cihazının „TomTom“ olduğunu ve en erken 14.8.09 tarihinde teslim edilmiş olduğunu açıkladı. Wohlleben Jena, Bögeholzstraße’den daha 2002 yılında taşınmıştı. Navigasyon cihazındaki giriş ve Wohllben’in ev adresi arasında bir zaman bağlantısı söz konusu değildi.

Müdahil Avukat Pınar bir delil teşviki dilekçesi verdi. LfV Hamburg’da görevli ve Thomas Ri.‘den „NSU/NSDAP“ dvd’sini almış olan ajanın kimliğinin soruşturulmasını ve onun mahkemeye davet edilmesini talep ediyordu. LfV Hamburg’a, Thomas Richter’den, BfV’den ajan „Corelli“, 2006’da alınan DVD’nin LfV’nin kaynak kişisine gönderildiğine dair ipuçları sunulmuştu. Kaynak kişi DVD’nin varlığını unutmuştu ve onu tekrar 2014’te tekrar keşfetmişti. Kaynak Richter’in DVD’yi kimden aldığı veya onu kendisinin hazırlayıp hazırlamadığı konusunda ifade verebilirdi. NSU’nun varlığından sadece Böhnhardt, Mundlos ve Zschäpe’nin küçük çevresinin haberdar olmadığı açığa çıkacaktı. Böylece sanıklar Schultze, Gerlach ve Eminger’in bildikleri anlaşılacaktı. Thomas Richter artık sorgulanamazdı, bu yüzden ajanın davet edilmesi gerekiyordu. Konu ayrıca NSU’dan kimlerin ve ne zaman haberdar olduğuydu. NSU’nun kendini deşifre edişine kadar, NSU’nun varlığı ve kısaltma, kamuoyu tarafından bilinmiyordu. Çok sayıda müdahil avukat buna katıldı. Başsavcı Diemer, GBA’nın bu konu nedeniyle aylardır soruşturma yürüttüğünü, bu yüzden açıklamayı ertelediklerini söyledi. Konuyla ilgisi bulunduğunda ve soruşturmalar sona erdiğinde bilgi verilecekti.

Götzl bir kararı açıkladı; Theile’nin (122. Duruşma Günü) ifadeleri dahilinde bir suç eylemi tespit edilmesine dair dilekçe reddedilmişti. Yemin altında değilken yanlış ifade verilip verilmediği sorusu, delil değerlendirmesine dahildi.

Duruşma günü saat 15.58’de sona erdi.